Bij het rondleiden van toeristen op de plantage wordt ons vaak de vraag gesteld, waarom je alleen per boot, en niet via de weg naar Laarwijk kan komen?
We maken ons er meestal op een makkelijke manier vanaf door te zeggen dat Laarwijk een eiland is. Het is niet helemaal waar, want de plantage is een deel van een eiland.
Het gehele eiland bestaat uit de volgende plantages: Heystvliet, Merveille, Maagdenburg, Laarwijk, Vreeland, Bleyendaal, Petersburg en de Hoop.
Volgens de Dikke van Dale, is een eiland een stuk land geheel omgeven door water.
Hoe is Laarwijk dan een eiland of een stuk van een eiland?
Als het geheel is omgeven door water, welk water ligt er dan aan de achterzijde van de plantage of plantages?
Om die vraag te beantwoorden hebben we een kaartje bijgevoegd waarop de plantage is te zien, met aan de voorzijde de Suriname Rivier, en aan de achterzijde de kreek die Laarwijk en de andere plantages tot eiland maakt: de Pauluskreek.
De Pauluskreek
Landmeter Maurits Walraven tekende de kreek al in 1711.
Op de tekening die in het Nationaal archief in Den Haag bewaard wordt, is duidelijk te zien dat de kreek zijn oorsprong vindt in de Surinau of Surnaukreek, en uiteindelijk in de Suriname rivier uitkomt.
Als je het volgende kaartje van de Pauluskreek en de aangrenzende plantages ernaast legt, zie je de ontwikkeling van de plantages. Het hele gebied is in cultuur gebracht.
Deze kaart is afgeleid van de kaart van Alexander de Lavaux en is getekend tussen 1737 en 1757. De originele kaart is te bezichtigen in het Rijksmuseum te Amsterdam.
https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/NG-478
Landmeter Maurits Walraven tekende de kreek al in 1711.
Op de tekening die in het Nationaal archief in Den Haag bewaard wordt, is duidelijk te zien dat de kreek zijn oorsprong vindt in de Surinau of Surnaukreek, en uiteindelijk in de Suriname rivier uitkomt.
Als je het volgende kaartje van de Pauluskreek en de aangrenzende plantages ernaast legt, zie je de ontwikkeling van de plantages. Het hele gebied is in cultuur gebracht.
Deze kaart is afgeleid van de kaart van Alexander de Lavaux en is getekend tussen 1737 en 1757. De originele kaart is te bezichtigen in het Rijksmuseum te Amsterdam.
https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/NG-478
Aan de linkerzijde van de kaart, bij de rode pijl is de ingang van de Pauluskreek te zien, tussen de plantages La Liberté en De Hoop.
Bij Heystvliet (groene pijl) komen de Pauluskreek en de Surinau of Surnaukreek bij elkaar.
De blauwe pijl geeft de plek aan waar de Surnaukreek uitmondt in de Suriname rivier
Op het kaartje is ook duidelijk te zien welke plantages het eiland vormen.
Het is nu anno 2024 bijna niet voor te stellen dat in de koloniale tijd, de Pauluskreek een goed bevaarbare kreek was, die toegang gaf tot al de plantages die aan deze kreek lagen.
De Pauluskreek is tegenwoordig niet meer bevaarbaar en is nagenoeg dichtgegroeid.
De ingang vanaf de Surnaukreek is nog wel bevaarbaar tot het knooppunt met de Pauluskreek, en vanaf dit punt kan je met ervaren gidsen de Pauluskreek nog een stukje te voet volgen.
De witte pijlen geven de positie aan van de Pauluskreek.
Op de kaart zijn ook nog steeds de contouren zichtbaar van de infrastructuur van de naastgelegen plantages.
Omdat er toch regelmatig belangstelling is om via de Surinaukreek de overgebleven resten van de aanliggende plantages te bezoeken, zijn er op verzoek dagtochten te maken die verzorgd worden door lokale bewoners van Laarwijk.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de schrijver van dit stuk. Tel. 8808306
5 Bijzondere plantages aan de Suriname rivier
Daar iedere plantage of plaats op zich bijzonder of uniek te noemen is, is het vaak moeilijk om aan te geven waaróm een plaats apart is, maar de 5 hieronder genoemde plantages vallen wat ons betreft extra op. De bijzonderheid zit in de naam, het erfgoed, de...